Ocak 2021’de ilgi alanları temelli yeni reklamcılık modeli Federe Öğrenme Grupları’nı (Federated Learning Cohorts – FLoC) duyuran Google, hem yayıncılardan hem de reklamverenlerden tepkiler almış, bunun üzerine bu yeni uygulamayı piyasaya sunmayı ertelemişti. Google sonrasında FloC’u tamamen öldürdüğünü ve yerine Topics isimli alternatif bir modeli hayata geçireceğini duyurdu. Topics, doğrudan tarayıcıda kullanıcı ilgi profilleri oluşturulabilecek bir model.
Google FLoC’u neden bitirdi?
Google’ın önce 2023’te devreye almayı duyurup sonra ertelediği ve son olarak tamamen rafa kaldırdığı FloC, arama motoru devinin üçüncü parti çerezlere alternatif olarak sunduğu bir yöntemdi. Kullanıcıları benzer ilgi alanlarına sahip diğer kişilerle tarayıcı üstünde gruplandırıp onlara yönelik reklam hedeflemesi yapılmasını sağlayan FloC ile Google, belli özellikleri paylaşan insanları “ilgi kümelerinde” (kohort) toplamak ve onlara benzer reklamlar göstermeyi hedefliyordu. İlk başta kulağa iyi bir alternatif gibi gelen bu model, zaman içinde hedeflenen grupların hiçbirini ikna edemedi.
Yapılan ilk denemelerin ardından FLoC, üçüncü taraf reklamcıların kişisel tarama alışkanlıklarımızı anlamasını zorlaştırması nedeniyle tepki aldı. Mozilla, Apple, Firefox ve diğer platformlar, FLoC uygulamasının tarayıcılarına kesinlikle kabul etmeyeceklerini duyurdu. WordPress, bu teknolojiyi bir güvenlik sorunu gibi ele almak ve otomatik olarak devre dışı bırakmak istedi. Vivaldi ise konuya farklı bir noktadan bakarak bu teknolojiye itiraz etti. Buna göre Google’ın Chrome’un sahibi olması dolayısıyla FloC ile rakiplerine göre avantaj elde etmesi muhtemeldi.
FLoC, bir kohort içindeki bireysel kullanıcıların parmak izini ve kimlik tespitini önlemek için yeterince çaba göstermediği için de özellikle eleştirildi. Ayrıca, toplanan verilerin – sağlık durumu veya dini inanç gibi potansiyel olarak hassas bilgiler de dahil olmak üzere – kullanıcıların açık rızası olmadan yine de paylaşılacak olması da ayrı bir hayal kırıklığı oldu. Tüm bunlardan dolayı Google projeyi iptal etti ve alternatif bir yola girdi.
FloC yerine “Topics” geldi
Google FLoC’u devre dışı bıraktıktan sonra bu kez Topics isimli bir model ile kullanıcılarının karşısına çıktı. Tıpkı FloC gibi, Topics de üçüncü taraf tanımlama bilgilerine dayanıyor. Ancak kullanıcıları gruplara ayırmıyor ve tarayıcının gezinme geçmişinden bireysel bir ilgi profili oluşturuyor. Sistem tam olarak şöyle çalışıyor: Kullanıcı webde gezinirken Chrome, ziyaret edilen web siteleri hakkındaki bilgileri kaydediyor. Topics aracılığıyla web tarayıcınız, göz atma etkinliğinize bağlı olarak bir hafta için en çok ilgi gösterdiğiniz alanları belirliyor. Bu ilgi alanları, üç haftalık bir süre boyunca cihazınızda yerel olarak depolanıyor ve daha sonra siliniyor, dahası herhangi bir harici sunucuya gönderilmiyor. Bir web sitesini ziyaret ettiğinizde, web sitesi ve reklam ortakları ile yalnızca size ait üç konu paylaşılıyor.
FLoC’un aksine, Topics, kullanıcılara ilgi profillerine kolay erişim sağlamayı amaçlıyor. Şu anda kayıtlı topics’lerin bir listesi gösteriliyor, yanlış atamalar silinebiliyor veya Topics API’leri tamamen kapatabiliyor. Ayrıca mevcut 350 Konunun sınıflandırması cinsiyet, köken ve din gibi topicsler hassas verilerin aktarılmasını engelliyor.
Topics, çerezsiz gelecek için Google’ın aradığı çözüm mü?
Topics, veri gizliliği açısından, kesinlikle ileriye doğru atılmış büyük bir adım olarak görülmeli. Çünkü topics cinsiyet veya ırk gibi hassas kategorileri hariç tutacak şekilde özenle seçiliyor. Üçüncü taraf tanımlama bilgileri gibi izleme mekanizmalarına kıyasla, verilerinizin nasıl paylaşıldığını görmek ve kontrol etmek için size daha tanınabilir bir yol sağlıyor. Ancak yeterli mi, bu henüz net değil.
Üçüncü taraf çerezlerin sona ermesiyle birlikte Google, henüz somut bir çözüm hayata geçirmeden zamana karşı bir yarışa girdi. Şirketin Privacy Sandbox tekliflerini şeffaf bir şekilde geliştirmeyi ve test sonuçlarını yayınlamayı içeren taahhütlerini nasıl ve ne şekilde hayata geçireceği ise belirsiz. Google, reklamcılık süreçlerinde özellikle kar marjları açısından tüm sektörü tatmin eden bir teknoloji bulana kadar üçüncü taraf çerezlerini nihai olarak devre dışı bırakmak istemiyor. Topics de henüz Google bu derdine derman olacak gibi gözükmüyor. Arama motoru devi üçüncü taraf çerezlere 2023’ün sonuna kadar bir ek süre tanıdı. Bununla birlikte Topics ile ilk denemelerin ne zaman başlayabileceği gerçekten de öngörülebilir değil.
