Telekom sektörü bu hafta başında Netgsm’in ‘0510 22X XXXX’ numara blokuyla abone alımına başladığı haberiyle hareketlendi. Pek çok insan bu haber üzerine heyecanlandı. Yıllardır konuşulan, tartışılan ‘dördüncü operatör geldi sonunda’ diyenler oldu. Sektöre rekabet gelecek, fiyatlar düşecek gibi beklentiler de oluştu. Ama haberin ayrıntısını araştırdığımda olayın bir ‘mobil sanal ağ operatörü’ girişimi olduğunu gördüm. Mobil sanal ağ operatörlüğü- Mobile virtual network operator (MVNO) de ülkemizde yıllardır tartışılan ancak ‘çifte vergilendirme’ nedeniyle bir türlü istenildiği gibi gelişemeyen bir alan.
Bir mobil sanal ağ operatörü ya da mobil sanal şebeke operatörü, müşterilerine hizmet sağlayacak kendine özel bir baz istasyonuna sahip olmayan bir kablosuz iletişim hizmetleri sağlayıcısı olarak tanımlanıyor. Sanal cep telefonu operatörleri, frekans bandına ihtiyaç duymadan, daha önceden lisans verilerek yetkilendirilmiş GSM operatörlerinin teknolojik altyapısını kullanarak abonelere mobil ses, data ve katma değerli mobil telekom hizmetleri sunabiliyor.
Mobil Pastadan Pay
Türkiye’de MVNO’ları 2004 yılından beri konuşuyoruz. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 2004 yılı başlarında sanal mobil şebeke işletmelerini yetkilendirme çalışmalarına başlamıştı. O dönemde mobil pastadan pay almak isteyen yerli ve yabancı birçok işletmeci adayı harekete geçmişti. Ancak iki kez Hazine payı ödenmesi nedeniyle çifte vergilendirme sorununun çözülmemesi ülkemizde bu alanın gelişmesine engel oldu. MVNO’lar bir operatör altyapısı üzerinden hizmet verebiliyor. Yüzde 15’lik Hazine payını hem operatör hem de MVNO anlaşması yapılan kurumun ödemesi gerekiyor. Bu da rekabetçiliği engelliyor.
Dünyada Virgin Mobile bu alanda çok başarılı bir örnek veriyor. T-Mobile, AT&T, Lycamobile, FreedomPop, Verizon, Telefonica bu alanda dünyada öne çıkan oyuncular.
Akaryakıt istasyonları, bankalar, süpermarketler kendilerine ait MVNO’a çıkartabiliyor. Dünyada sektörün 2023-2030 yılları arasında daha hızlı büyümesi bekleniyor.
Türkiye’de şu anda bu alanda sadece Fenercell, GSMobile, Kartalcell, Bimcell, Teknosacell gibi markalar var. Turkcell, Türk Telekom gibi operatörlerin altyapısını kullanıyorlar.
Ülkemizde mobil iletişimde önemli olması beklenen bu operatörler istediğini bulamadı. Netgsm’in dördüncü operatör olması haberiyle hepimiz umutlandık. Turkcell altyapısını kullanıyor. Netgsm Yönetim Kurulu Başkanı Adem Öcal sektörün eskilerinden ver deneyimli bir isim. Bu sektörün başladığı ilk yıllarda da denemeleri olmuştu. 2009 yılından beri telekom, internet servis sağlayıcı, sabit telefon alanında hizmet veriyor. Adem Öcal, “Bu yılın sonuna kadar numara taşımayla birlikte 3 milyon aboneye ulaşmayı hedefliyoruz” dedi. Farklı operatörlerden bu operatöre telefon taşımak mümkün olabilecek. Şirket, 29 TL ile 430 TL arası paketleriyle kullanıcılarına hizmet vermeye başladı.
Hedefini tutturmasını temenni ediyoruz. Bunun için de çifte vergilendirme sorununun ortadan kaldırılması gerekiyor. Özellikle enflasyon nedeniyle fiyatların çok arttığı bu dönemde sektöre yeni oyuncuların girmesinin rekabeti artırarak tüketiciye yarar sağlamasını diliyoruz.
