Pardus ilk defa 2003 yılında Uludağ Projesi olarak TÜBİTAK bünyesindeki Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü’nde (UEKAE) başladı. Alp Öztarhan ve Erkan Tekman isimli iki arkadaşın başlatmış olduğu bir proje çeşitli evrelerin ardından, Pardus’un daha sağlıklı çalışan en güncel versiyonunu ise 2017 yılında yayınlandı. Şu anda 19.0 versiyonu aktif olarak kullanılan Pardus, Türkiye’nin TÜBİTAK katkılı millileştirilmiş Linux tabanlı yerli işletim sistemi…
Pardus’a geçişle beraber KOBİ’ler ve kamu kurumları, hem teknoloji bağımlılığından kurtulacak hem de son kullanıcı bilgisayarlarındaki lisans maliyetleri düşmüş olacak. Pardus ayrıca yurt içinde birçok önemli kurum tarafından da kullanılıyor. Bunlar arasında Milli Savunma Bakanlığı, Akaryakıt İkmal ve NATO Pol Tesisleri İşletme Başkanlığı, çoğunluğu Bursa’da olmak üzere kamu hastanesi, İSKİ, başta Pendik ve Eyüp belediyeleri ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere birçok kurum bulunuyor.
Kurum ve kuruluşların dokuz adımda Pardus’a göç etmesi için gereken adımlarsa şöyle sıralanıyor:
Adım 1: Yönetimin desteğinin alınması
Kullanıcı alışkanlıklarını değiştirmeyi gerektiren her projede olduğu gibi bir özgür yazılım göç projesinde de, üst yönetimin doğru bilgilendirilmesi ve desteğinin alınması kritik. Proje sponsorunun kurumun üst yönetiminden olması, üstü yöneticilerin proje başlangıç toplantılarında bulunması, proje paydaşlarının da, kurum çalışanlarının da projeyi daha fazla benimsemesini ve değişikliklere yönelik direncin asgaride olmasını sağlayacaktır.
Adım 2: Detaylı yazılım ve donanım analizi
Projenin kapsamının ve çerçevesinin sağlıklı çizilebilmesi, Pardus’a ya da özgür yazılım ekosistemine göç ettirilecek çalışanların ve bilgisayarların belirlenmesi amacıyla kullanıcı ya da kurum ihtiyaçları ve kaynakları ile ilgili etraflıca bir analiz çalışması gerekli. Kullanılan özel ve genel yazılımlar, kurum envanterindeki donanımlar bu aşamada incelenir.
Adım 3: Sağlıklı, adım adım bir göç planlaması
Yapılan analiz ile gerçekçi hedefler tanımlanarak, göç aşamaları adım adım planlanmalı. Kurumdan kuruma farklılık gösterebilmekle beraber genel olarak ilk aşamada işletim sistemi bağımsız çalışabilen, internet tarayıcı, ofis paketi gibi yaygın işlemlere ihtiyacı olan kullanıcılar göç ettirilir.
Adım 4: Teknik ekip eğitimlerinin gerçekleştirilmesi
Pardus göç yapılacak bilgisayarlara gerek teknik destek noktasında gerekse bu bilgisayarların yönetiminde görev alacak ilgili personele teknik eğitimler verilir. Teknik personelin yetkinliğini artırmayı, günlük operasyonları rahatlıkla gerçekleştirecek hale gelmelerini hedeflediğimiz bu eğitimler sürecin sağlıklı ilerlemesi için kritik önem arz eder.
Adım 5: Pardus’a göç ile ilgili kullanıcılara farkındalık seminerleri ve eğitimlerin verilmesi
Hem özgür yazılım ekosistemini, hem de Pardus göç yapılmasının sebeplerini örneklerle son kullanıcılara aktararak hem karşılaşılabilecek direnç asgariye indirilir hem de doğru bilgilendirme yapılması sayesinde kullanıcıların desteğinin alınması imkanı doğar.
Farkındalık seminerlerinin ardından, ihtiyaç halinde kullanıcılara, yaygın kullanılan özgür yazılımlar (resim görüntüleme, ofis paketleri) ile ilgili eğitimler verilebilir.
Adım 6: Merkezi yönetim altyapısı kurulması
Kurulacak yapının ilgili teknik personel tarafından kolayca yönetilebilmesi, operasyonel maliyetleri de aşağı çekerek iş sürekliliğini maksimize edebilecek, tüm Pardus kullanıcı bilgisayarlarının merkezden yönetilebileceği bir sistem kurulur.
Adım 7: Kurumun ihtiyaçlarına göre Pardus’ta özelleştirmeler yapılması
Özgür yazılım ekosisteminin en önemli avantajlarından birisi de işletim sisteminin dahi kurum ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilmesi. Kurum çalışanlarının aşina olduğu kısa yollardan, bilgisayar ara yüzüne, bağlanılacak sunucu sistemlerden, kullanılacak uygulamalara kadar pek çok özellik kuruma göre özelleştirilebilir.
Adım 8: Pilot bir birimde testlerin yapılması
Özelleştirilen işletim sistemi test kurulumlarından sonra belirlenen bir birimde pilot kurulumlar ile son kullanıcıların kullanımına sunulur. Gelen geri bildirimlere göre gerekli durumlarda düzenlemeler gerçekleştirilir ve artık Pardus kurum içerisinde yaygınlaştırılabilir.
Adım 9: Birim birim Pardus’a geçişin sağlanması
Bu aşamada artık teknik personel bilgisayarları yönetebilmekte, gerekli bakımları verebilmektedir. Kurumun birimlerinde geçişler çeşitli faktörlere göre planlanarak birim birim kullanıcılar göç ettirilir.
